Dışarıdan bakan için sıradan bir sohbet gibi görünür. İki insan, karşılıklı oturmuş konuşur.
Kimi zaman sessizlik olur, kimi zaman gözler dolar. Ama o sırada içeride, beynin kıvrımlarında, çok daha karmaşık bir şey olur. Sinapslar sürekli çalışır.
“Terapi dediğin de konuşmak işte…” cümlesini hala duyarız zaman zaman. Oysa o konuşma, beyinde görünmez bir yeniden yapılanmadır. Bilim bunu “nöroplastisite” olarak tanımlar: beynin kendi kendini değiştirme, yeni yollar açma ve eski bağlantıları onarma kapasitesi.
Yani zihin, her fark edişte, her yüzleşmede yeniden şekillenir.
Son yıllarda yapılan nörogörüntüleme araştırmaları şunu gösteriyor: Bir terapist seni sessizce dinlerken bile, beyin aktiviten değişmeye başlıyor. Konuşurken, beynindeki duygusal merkezlerle terapistin empati ağları senkronize oluyor. İki beyin, kelimelerle örülmeyen bir köprü kuruyor. Ve zamanla bu “aynı frekansta olma” hali, kalıcı bir nörolojik iz bırakıyor.
Yani evet, biz sadece sohbet ediyor gibi görünüyoruz. Ama o sırada içeride nöronlar yeni yollar açıyor. Travmanın etrafına örülmüş eski sinir ağları çözülüyor, yerini güven duygusuna bırakıyor.
Korku filmlerini bilirsiniz; o yaratık, sen kaçtıkça güçlenir. Kaçtığın her sahnede biraz daha büyür. Ama bir an gelir, dönüp bakarsın. Korkunun gözünün içine. O anda bir şey olur, yaratık şekil değiştirir. Çünkü artık ondan kaçmıyorsundur. Duygular ve travmalar da tam olarak böyledir. Kaçtığın sürece, o büyür. Ama dönüp baktığında, adını koyduğunda, anlamlandırdığında o artık seni yönetemez.
Belki dışarıdan bakan için bu bir devrim gibi görünmez. Ama içeride sessiz bir dönüşüm yaşanır. Yeni bir yol açılır ve o yolun sonunda, artık aynı insan olmazsın.
Referanslar:
- Kaysar, N. B., & Goldapple, K. (2015). Rebuilding the brain with psychotherapy. Harvard Mental Health Letter. PMC Article
- Messina, I., Palmieri, A., & Sambin, M. (2013). Neuroplasticity in response to cognitive behavior therapy for social anxiety disorder: A systematic review of fMRI studies. Psychotherapy and Psychosomatics, 82(6), 302–310. PubMed
- Sened, H., Zilcha-Mano, S., & Shamay-Tsoory, S. G. (2022). Inter-brain plasticity as a biological mechanism of change in psychotherapy: A review and integrative model. Frontiers in Human Neuroscience, 16, 955238.