Yaz aylarında sıcaklıkların artmasıyla birlikte ishal ve kusma şikayetlerinde de gözle görülür bir artış yaşanır. Bu durum özellikle çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalığı olan kişiler için ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
İshal ve Kusma Nedir?
İshal, dışkının normalden daha sulu ve sık olmasına denir. Enfeksiyon veya zehirlenme durumlarında, bağırsaklara giren zararlı maddeleri veya mikropları hızlıca dışarı atmayı sağlar.
Kusma, mide içeriğinin istemsiz bir şekilde ağız yoluyla dışarı atılmasıdır. Vücudun kendini zehirli veya zararlı maddelerden koruma mekanizmasıdır.
Yaz Aylarında Neden Artar?
1. Sıcaklık ve Nem Artışı: Sıcak ortamda mikroorganizmalar (bakteri, virüs, parazit) çok daha hızlı çoğalır. Bozulmuş yiyecekler ve kirli su, bulaşma riskini artırır.
2. Yiyeceklerin Daha Hızlı Bozulması: Özellikle açıkta satılan veya iyi korunmayan gıdalar yaz aylarında kolayca bozulur.
3. Temiz Suya Erişim Sorunu: Tatil bölgelerinde ya da kamp alanlarında temiz içme suyuna erişim kısıtlı olabilir. Kirli sularla yıkanan sebze ve meyveler de hastalık yayabilir.
4. Hijyen Eksikliği: Sık el yıkamamak, tuvalet sonrası temizlik eksikliği ya da temiz olmayan yüzme havuzları hastalığın yayılmasına neden olabilir.
Belirtiler Nelerdir?
· Sık ve sulu dışkılama
· Bulantı, kusma
· Karın ağrısı, kramp
· Ateş
· Halsizlik, iştahsızlık
Tedavi Yöntemleri
1. Sıvı Takviyesi: En önemli tedavi, kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin geri kazandırılmasıdır.
Oral Rehidratasyon Solüsyonları (ORS) eczanelerden temin edilebilir. Maden suyu içilebilir.
2. Beslenme:
Hafif ve yağsız gıdalar tüketilmeli (pirinç lapası, yoğurt, kefir, muz, haşlanmış patates).
Süt ve kafeinli içeceklerden, yağlı yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
3. İlaçlar:
Antibiyotikler yalnızca doktor önerisiyle kullanılmalıdır.
Kusmayı önleyici veya bağırsak düzenleyici ilaçlar doktor kontrolünde alınmalıdır.
Barsak probiyotikleri (toz/saşe yada kapsül) alınabilir.
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
· İshal veya kusma 2 günden uzun sürüyorsa
· Dışkıda kan varsa
· Şiddetli karın ağrısı, yüksek ateş varsa
· Hızlı sıvı kaybı belirtileri (aşırı halsizlik, ağız kuruluğu, gözlerde çökme) varsa
· Bebeklerde, çocuklarda, hamile ve yaşlılarda yakın takip gerekir.
Korunma Yolları Nelerdir?
« Ellerinizi sık sık sabunla yıkayın (özellikle yemek öncesi ve tuvalet sonrası).
« Açıkta satılan yiyeceklerden kaçının.
« Çiğ sebze ve meyveleri iyice yıkayın.
« Sıcak havalarda pişmiş yiyecekleri uzun süre dışarıda bekletmeyin.
« Güvenli ve temiz içme suyu kullanın.
« Tatildeyken temizliğinden emin olmadığınız yerlerde buz veya musluk suyu tüketmeyin.
