Bipolar bozukluk kişinin duygu durumunu ve davranışlarını etkileyen ciddi bir ruhsal hastalık olduğu için bipolar bozuklukla yaşamak bazen zorlayıcı olabilmektedir. ‘’Neden bunu yaşıyoruz?’’ gibi sorular, zaman zaman yakınları bipolar bozukluktan etkilenmiş birçok insan tarafından sorgulanan bir durumdur. Ebeveynler, çocuklar, eşler ve arkadaşlar bipolar bozuklukla yaşamayı öğrenirken, kendilerini hazırlıklı olmadıkları bir durumun ortasında bulabilirler.

Geçtiğimiz haftalarda bipolar bozukluğun özelliklerinden ve hastalığın seyrinden bahsetmiştik. Bu hafta bipolar bozukluk ve aile içerisindeki her bireyin yaklaşımları ile ilgili günlük yaşamınızdan mahrum kalmadan yakınlarınıza hastalıkları sırasında yardımcı olmak için yapabileceğiniz 10 öneriye bakalım.

1. Bipolar bozukluk hakkında öğrenebileceğiniz kadar çok şey öğrenin. Ne kadar öğrenirseniz kendinizi o kadar az çaresiz hissedersiniz. Kişiye ve ailedeki her bireye bozukluğun anlatılması, ailedeki bireylerin tedavi sürecine dâhil edilmesi ve bu konu hakkında detaylı bir şekilde bilgilendirilmesi, daha başlangıç aşamasındayken son derece önemlidir.

2. Bipolar bozukluk, kimsenin konuşmadığı bir sır haline gelmemelidir. Kendisinde veya davranışlarında farklılıklar olduğunu düşünen her birey, doğal olarak farklılıklarının kökenine yönelik bir cevap arar. Bu nedenle konuşulması, bozukluğun doğasının veya nedenlerinin anlatılması, kişinin içerisinde bulunduğu durumu anlamlandırması açısından son derece mühimdir.

3. Kişinin sıkıntılarını birisine anlatması için bipolar bozukluk tanısı alan kişiyi teşvik etmek gerekebilir. Aile üyelerinin birbirlerini etkileyen sistem içinde olduklarının farkında olması gerekir. Bu sebeple, hem kişiyi aktif dinleyebilmek hem de davranış sorunları olduğu dönemlerde bile yakınınızla iletişim yollarını açık tutmak önemli olmaktadır. Amaç her koşulda, destekleyici bir ortam kurmak olduğu için olumlu duygularınızı ifade ederek, gerekli ilgi ve sevgiyi destekleyici bir ortam içerisinde sunabilmek son derece önemli olmaktadır.

4. Bipolar bozukluk kişinin duygu durumunu ve davranışlarını etkileyen ciddi bir ruhsal hastalıktır. Çoğu zaman, bu bozukluğu kişinin karakteri böyleymiş gibi yorumlamaya eğilimliyizdir. Ancak, kişinin semptomlarıyla, kişiliğini ayırt etmemiz önemli olacaktır. Karşımızda ki kişi, eşimiz, çocuğumuz veya annemiz olabileceği gibi bu semptomların hastalıkla ilgili olduğunu ve kişinin karakteri veya kişiliği ile eş değer olmadığını hatırlatmakta fayda olacaktır. Yani bu durum kişinin güçsüzlüğü ya da karakter sorunuyla ilgili bir durum değildir.

5. Ebeveynler, eşler veya arkadaşlar olarak, gelecekte oluşabilecek ataklara karşı kişinin içerisinde bulunduğu hassaslığın farkında olmak ve yaşanabilecek olası atakları kabul etmekte son derece mühim olacaktır. Ancak kişinin, herhangi bir riskli davranışta bulunması durumunda (kendine veya bir başkasına zarar vermek) en yakın uzmandan yardım almayı ihmal etmemelisiniz.

6. Tıbbi bir destek almak tedavilerin etkin bir parçasını oluşturmaktadır. Çünkü ilaç tedavisi kişinin manik semptomlarını azaltacağı için, hastalığın seyrinde yeri son derece önemlidir. Yakınları olarak kişinin kullanması gereken duygu durum dengeleyici ilaçlara ihtiyacını kabul etmeniz gerekmektedir.

7. Bipolar bozuklukla birlikte, kişinin uyku düzeninde aksama olabileceği için sosyal hayat rutinleri ve aktivitelerde negatif yönde etkilenebilmektedir. Bu sebeple, yakınları olarak düzenli ve günlük rutinler oluşturmak konusunda destekçi olmak çok kıymetlidir. Yakınınızın takvimlerle, günlüklerle ve diğer yardımcı araçlarla hayatını düzenlemesine yardımcı olabilirsiniz.

8. Yakınınızın tıbbi destek alması gerektiği konusunda isteksiz olduğu zamanlar olabilir.  Çok hassas bir şekilde ele alınması gereken zor bir durumdur. Size yardımı dokunabilecek yöntemlerden biri, yakınınız iyi hissederken, durumu önceden ele almak iyi bir sonuç elde etmenize yarayabilir.

9. Yakınınızı daha önce bipolar bozukluk tanısı konmuş birisiyle tanıştırmak daha önce bu süreci yaşamış birisiyle konuşmak, birçok korkuyu yenmede yardımcı olabilir.

10. Ve son olarak, sorumluluğu gereğinde fazla yüklenmeyin. Yakınınızı mümkün olduğunca bağımsız yaşaması konusundan cesaretlendirmelisiniz. Sizler elinizden geleni yapsanız bile, kendi hayatınız ve ihtiyaçlarınız olduğunu da ihmal etmemelisiniz.

Ülkemizde ne yazık ki psikiyatrik tanılar çok kısa sürede ve detaylı değerlendirmeler yapılmadan belirlenmektedir. Bipolar tanısının konulması ve aile bireylerinin de sürece dâhil edilebilmesi adına kapsamlı değerlendirmelerin yapıldığından emin olmak son derece mühimdir. Bu tanının psikiyatrist bir hekim tarafından konulmasının önemli olduğunu da hatırlatmak isterim.

Eğer kendinizin ya da önemsediğiniz birilerinin bipolar bozukluğu olduğu konusunda endişeleriniz varsa, profesyonel yardım almanın zamanı gelmiş demektir.

Hepinize iyi haftalar dilerim.