Temiz su, sağlıklı bir yaşamın temelidir. Ancak doğal kaynaklardan gelen sular, çıplak gözle görülemeyen birçok mikrop ve zararlı organizma taşıyabilir. İşte bu nedenle, içme ve kullanma sularımız arıtılırken bazı kimyasal işlemlerden geçirilir.
Klorlama Nedir?
Klorlama, suya az miktarda klor eklenerek mikropların öldürülmesi işlemidir. Bu yöntem 1900'lü yılların başından beri dünya genelinde kullanılmaktadır ve modern halk sağlığının en önemli buluşlarından biri olarak kabul edilir.
Neden Yapılır?
1. Mikropları Öldürmek İçin: İçme suyu kaynakları; nehirler, göller ya da yer altı suları, dışkı yoluyla bulaşan bakteri, virüs ve parazitler gibi hastalık yapıcı mikroorganizmalar içerebilir. Klor, bu mikropların büyük çoğunluğunu öldürerek suyu güvenli hale getirir.
2. Suda Sürekli Koruma Sağlamak İçin: Sular arıtıldıktan sonra borularla evlerimize ulaşana kadar tekrar kirlenebilir. Klor, boru hattında da etkisini sürdürerek ikinci kez mikrop bulaşmasını önler. Bu özelliğine rezidüel (kalıcı) etki denir.
3. Salgınları Önlemek İçin: Tifo, kolera, dizanteri ve hepatit A gibi suyla bulaşan hastalıklar, içme sularından kaynaklanabilir. Klorlama sayesinde günümüzde bu hastalıkların görülme sıklığı büyük ölçüde azalmıştır.
Klor zararlı mıdır?
Halk arasında sıkça sorulan sorulardan biri de klorun zararlı olup olmadığıdır. Türkiye’de içme suyunda bulunabilecek maksimum klor miktarı Sağlık Bakanlığı tarafından denetlenir. Musluk suyunda kullanılan klor oranı, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) güvenli sınırlarının içindedir.
Ancak:
Klor kokusu solunduğunda rahatsız edebilir. Bu durumda suyu kullanmadan önce birkaç dakika açık bir kapta bekletmek, klorun buharlaşarak kokusunun azalmasına yardımcı olur.
Klorlama İşlemini Kim Yapar?
Belediyeler: Şehir şebeke sularının arıtılması ve klorlanması işlemlerini belediyelere bağlı su ve kanalizasyon idareleri yürütür.
İl Özel İdareleri ve Muhtarlar: Belediye hizmetlerinin ulaşmadığı kırsal alanlarda, beldelerde veya küçük yerleşim yerlerinde içme suyu hizmetlerini sağlar.
Klorlama İşlemini Kim Denetler?
1. Sağlık Bakanlığı
En üst düzeyde denetimden sorumlu kurumdur.
· Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü (HSGM): Türkiye genelinde içme-kullanma sularının halk sağlığına uygunluğunu denetler.
· İl Sağlık Müdürlükleri / Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM): Sahada görev yapan birimlerdir. Şebeke suyundan düzenli olarak numune alır. Numuneleri laboratuvarda analiz eder (klor, mikrobiyolojik ve kimyasal parametreler). Klor seviyesi yeterli mi, mikroplar var mı, bu test edilir. Eksik veya uygunsuzluk varsa ilgili belediye ve su idaresine uyarı gönderir.
2. Belediyeler ve Su İdareleri Kendi İç Denetimlerini Yapar
· Su idareleri suyun klor seviyesini ölçer. Sonuçları arşivleyip gerektiğinde Sağlık Bakanlığı’na sunar.
3. Bağımsız Denetim ve Halk Şikayetleri
Vatandaşlar musluk suyunun tadı, kokusu veya rengiyle ilgili bir sorun yaşarsa:
· ALO 184 SABİM hattı veya
· Belediyelerin su arıza ve şikayet hatları üzerinden durumu bildirebilir. Bu tür bildirimler sonrası su numunesi alınarak yeniden analiz yapılabilir.
Su Kesintilerinden Sonra Uygulanan Süper Klorlama Nedir?
Süper klorlama, normalden daha yüksek dozda klor kullanılarak yapılan geçici bir dezenfeksiyon işlemidir. Genellikle aşağıdaki durumlarda uygulanır:
· Su kesintisinden sonra, borularda mikrop üremesi riski arttığında,
· Ana borularda bakım-onarım, tamirat yapıldığında,
· Yeni yapılan bir su hattı devreye alındığında,
· Şebekede mikrobiyolojik kontaminasyon şüphesi varsa.
Bu işlemin amacı:
✓Borularda birikmiş olabilecek bakterileri, virüslerii tamamen yok etmektir.
✓Tüm şebekeyi yeniden güvenli hale getirmektir.
Süper Klorlama Yapılmış Su Kullanılabilir Mi?
DSÖ süper klorlama düzeyinin içilmesinde bir sakınca görmüyor. Doğrudan içilmesi kişisel farklılıklardan kaynaklı olarak (tat ve kokusundan rahatsız olan kişiler olabilir) tercih meselesidir. Emin değilseniz kaynatarak veya biraz bekleterek kullanmak en iyisidir.