İnebolu’nun Deliktaş köyünde imamlık yapan Durmuş Ünlü (55), bahçesindeki arı kovanları ile sebze ve meyveleri ayılara kaptırmamak için tahterevalli benzeri ‘ayısavar’ kurarak ucuz ve pratik bir çözüm geliştirdi. Ünlü’nün bahçesinde kurduğu ‘ayıvasar’ su ile çalışıyor.
Yatay şekilde duran ahşap direğin ucuna bağlı teneke kap, su ile her dolduğunda ağırlaşınca aşağı doğru iniyor ve direği yerinden kaldırıyor. Bu sırada teneke kaptaki su yere dökülüyor ve ahşap direk tekrar yerine düşüyor. Bu sırada direğin sac levhalara çarpmasıyla büyük bir gürültü çıkıyor. Silah sesini andıran sesin ortaya çıkması sebebiyle yaban hayvanları özellikle de ayılar, sesin çıktığı bölgeye gelemiyor. Ayrıca teneke haznesinden yere dökülen sularda bahçede yetişen ürünlerin ve meyve ağaçlarını sulayarak boşa akan su da değerlendirilmiş oluyor. Ünlü, 4 yıl önce bahçesine kurduğu ‘ayısavar’ sistemi sayesinde henüz daha bahçesine özellikle ayının gelmediğini ve arı kovanlarının zarar görmediğini kaydetti.
“MEYVELERİ YİYOR AYRICA AĞAÇLARIN DALLARINI KIRIYOR, ARI KOVANLARINA DA ZARAR VERİYOR”
Bölgenin dağlık olmasından ötürü yaban hayvanlarının özellikle de ayıların bahçesine zarar verdiğini ve meyve ağaçlarının dallarını kırdıkları gibi arı kovanlarını da parçaladıklarını anlatan Kastamonu’nun İnebolu ilçesinde Deliktaş köyünde imam olarak görev yapan Durmuş Ünlü, “1995 yılında imam olarak Deliktaş köyüne tayin oldum. Rahmetli babam rahatsızdı, ondan dolayı mecburi hizmete geldim. Yaban hayvanları zarar veriyordu ama bu kadar zararı olmuyordu. Teknolojik olarak iki pille çalışan lambalar bulunuyor, bu bahçenin etrafına aşağı yukarı 20 tane lamba döşedim. Yaban hayvanları yine zarar verdi. Hatta kiraz ağacımız var bahçemizde, kiraz ağacına 3-4 tane lamba asmamıza rağmen bir gün sabah baktığımda kiraz ağacının dallarının hepsini kırmış. Arılarım var burada. Ayılar, arı kovanlarımdan 4 tanesini aldı. Başka ne çaresi düşündüysem hatta domuzlar için bahçe teli çektim. Fakat domuz giremedi ama diğer hayvanlar yani ayı bahçemize girdi. Bende bu düzeneği çocukluğumda bir yerde görmüştüm. Rüzgar ile dönen ve saça vuran tak tak diye sistem var, onu yapmayı düşündüm. Yine su ile dönüp tak tak diye vuran başka bir sistem var, onu düşündüm. Hatta arı kovanımın yanına radyo aldım. Bataryalı radyo aldım, sabaha kadar radyo çaldığım halde yine radyonun alt tarafından yine ayı girdi ve kovanlarıma zarar verdi. Hatta şu anda bu radyoyu görenler burada başka bir şey mi var diye düşünüyor. Bunun içinde radyo çalıyordu. Bende en son pratik olarak bu sistemi düşündüm. Hortum ile buraya su getirdim. Pratik ses yapmayı için de alt tarafına saç koydum. Bunu ayarladım, dakika da bir inip kalkması için su haznesini ayarladım. Suyu az verdiğim zaman daha yavaş ses yapıyor, suyu hızlı verdiğim zaman daha hızlı çalışıyor. Saç sayesinde birden patladığı için aynı silah patlar gibi çok ses yapıyor. Bu sistem sayesinde burada hangi yaban hayvanı olursa olsun bu ses çıktığında mutlaka ürküyor, kaçıyor. Bu sistemi yapalı ben 4 yıl oldu. 4 yıldan beri ne fasulyemizde ne de diğerlerinde bir zarar olmadı. Fasulyenin yapraklarını yiyordu. Bahçemizi berbat ediyordu. Sadece yemek ile kalmıyor fasulyeleri yiyor, kriz zamanı kirazları yiyor. Elma zamanı elma ve armutları yiyor, yediği gibi bir ağaçların dallarını kırıyor. Çıkıyor, ağacın dalına ve bütün dalları kırıyor. Yine güvenemedim burada saçı tırnaklarıyla açmaya çalışmış, saçtan çıkamayınca tırnakları ile kenarından açmaya çalışmış. Artık bir şeyden mi ürktü bilmiyorum. Artık bende mecbur kaldım. Böyle pratik bir çözüm bulmaya ve bunu da yaptım. Şu anda bu sistem iyi ama ileride ne olur bilemiyorum. Birde kışın burada elektronik bir sistem yapmak istedim. Korkutucu, saçın etrafına ve buralara doğru yapmak istedim. Fotoselli bir lamba yapmak istedim ama kışın bölgemizde çok fazla elektrik kesiliyor. Yerine göre 5 gün, 10 gün, 15 gün elektriklerin kesildiği oluyor. Elektrik olmayınca bu sefer fotoselli lambanın çözümü olmuyor. Birde apartmanlarda olan sistemi düşündüm. Dibine kadar gidene kadar fotosel açmıyor. Onu araştırdım, o daha masraflı ve daha pratik bir çözüm olmayacağını düşündüğüm için en son kararı bu su hazneli sistemde kıldım. Bunu da çocukluğumda bir yerde görmüştüm. Ama tam olarak bilmiyordum. Deneyerek teraziye aldım. 5 kilo su haznesi yaptım. Terazi ile ortasını deldim. Birde eski saçım vardı, kullanmadığımız. Su haznesi boşaldıkça aynı silah patlar gibi patlıyor, ses çıkartıyor” dedi.
“SİSTEMİ YAPALI 4 YIL OLDU, O ZAMANDAN BERİ BAHÇEME AYI GİRMEDİ”
Su hazneli ayısavar sistemini yapalı 4 yıl olduğunu ve o günden beri bahçesine ayının gelmediğini söyleyen Ünlü, “Ben bu sistemi yapalı 4 yıl oldu. O zamandan bu tarafa belirli bir mesafe yani aşağı yukarı 100 metreye kadar gelebildi, oradan ilerisine daha geçmedi. Yani bahçemize girmedi, herhangi bir meyvemiz ya da arı kovanlarımız zarar görmedi. Ben bu sistemden çok memnunum. Bu sistem sayesinde bahçemizi kurtardık, yaban hayvanlardan koruyoruz. Hemen hemen arı kovanlarımızı ve arılarımızı kurtardık, koruyoruz çok şükür. Bu yüzden bu sistemden memnunum. Bizler için pratik bir çözüm oldu. Bir masrafı yok bizim için. Doğal su ile çalışan herhangi bir masrafı olmayan bir sistem oldu. Benim için çözüm oldu” diye konuştu.
“ARI KOVANLARININ ETRAFINI SAÇ İLE ÇEVİRMEME RAĞMEN AYIYA ENGEL OLAMADIM”
Bahçesindeki arı kovanları ile meyve ve sebzelere ayıların sürekli zarar vermesi nedeniyle böyle bir çözüm bulduğunu belirten Ünlü, arı kovanlarının etrafını sac ile çevirmesine rağmen yine de ayılara engel olamadığını ifade ederek, şöyle konuştu: “Bu sistem çok yararlı oldu. Çünkü kiraz zamanı kirazı buduyordu, elma armut zamanı elma ve armudumuzu yiyordu. Şimdi ceviz hasadımız başladı. Cevizleri topluyordu. Birde buradaki suyu bizler boşa da harcamamış oluyoruz. Su bahçemize doğru akıyor, meyvelerin dibine su gidiyor. O yönden de iyi bir çözüm oldu. Hem meyvelerin dibine su gidiyor hem de çok pratik bir çözüm olmuş oldu. Kışın buralarda bir sessizlik oluşur. Köyümüzde kalanların yarısından fazlası İstanbul’a dönüyor. O zaman daha çok geziyor yaban hayvanları. Mesela arılar için kış mevsimi daha tehlikeli oluyor. O yüzden kışında bu sistemi çalıştırıyorum. Kışın daha da verimli oluyor bu sistem. Çünkü köyümüzde çok fazla ses olmayınca bu sefer yaban hayvanları daha çok evlere yanaşıyor, bahçelere giriyor. Hemen hemen evlerin önüne kadar geliyor”
“AYISAVAR SİSTEMİNİ KURDUKTAN SONRA ARILARIM ÇOĞALDI”
Ayısavar sistemini kurduktan sonra arılarının çoğaldığını anlatan Ünlü, şunları kaydetti: “Benim bu su hazneli ayısavar düzeneğini kurmamın en büyük sebebi arı kovanlarıdır. Arıları öldürmesin, arı kovanlarına zarar vermesin diye bu sistemi kurdum. Bu düzeneği kurduktan sonra Allah’a şükür biraz arılarım çoğaldı. Sürekli bahçeme gelip arılarıma, arı kovanlarına zarar veriyordu. 1 kovan bir kere, 2 kovan bir kere alıp gidiyordu. Bende bu yüzden bu düzeneği bu şekilde yaparak rahat ettim”
Ünlü, ayrıca kurduğu sistemin görenleri şaşırttığını kaydetti.
